Ontstijgen
Jij bent een uniek en zelfstandig wezen en daarbij hoort dat je de vrijheid hebt om te kunnen zijn wie je werkelijk bent. Niemand heeft het recht om voor jou te bepalen hoe jij moet zijn! Dat anderen vinden dat jij je moet aanpassen en dat je jezelf moet ontkennen toont een gebrek aan respect. En jij kunt je situatie ontstijgen en een wending geven aan je leven, zelfs al is die in het begin minder groot dan je zou willen. Jij bent in staat (mogelijk met externe hulp) een nieuwe weg in te slaan! Lees hier wat daarbij behulpzaam kan zijn.
Wat kun je zelf doen?

Meestal voelt het alsof je met lege handen staat als je in een narcistische relatie zit. Narcisten veranderen niet, maar jij kunt de manier waarop je met hen omgaat wel veranderen. Het helpt al enorm als je bedenkt dat het gedrag van de ander niets met jou te maken heeft! Wat je ziet is een uiting van hún innerlijk strijd en chaos.
Als je zover bent, neem je het besluit dat je niet meer wilt meedoen aan hun spelletjes en kun je het volgende doen:
ALGEMEEN
- je stelt grenzen aan wat jij doet. Grenzen stellen doe je voor jezelf. Jij bepaalt wat jíj acceptabel vindt in een bepaalde situatie en daar handel je naar. Op die manier neem je de macht over jouw leven terug. Je kunt besluiten bepaalde dingen niet meer te doen, bijvoorbeeld niet meer zoveel te zeggen over je privé-leven of weglopen als er geroddeld wordt. Laat anderen je er niet van weerhouden als ze aangeven dat je kinderachtig doet of je het gevoel geven dat je je moet schamen! Of erger nog: dat je iets voor hen bepaalt.
- je doet mededelingen bijvoorbeeld over wat je gaat doen in plaats van te vragen of iemand het ermee eens is
- je gaat het woord "Nee" gebruiken, zonder verklaring/uitleg
- je geeft korte antwoorden zoals "okee", "ik begrijp het", "ik zie dat anders", "prima", "ik hoor wat je zegt" etc. en je gaat vooral niet in discussie
- negeert de ander als hij onredelijk is, klaagt of tegen je uitvalt; dit doe je zeker als iemand na het einde van een relatie terugkomt
- je wacht enkele uren of dagen met reageren op een mail of appje en reageer je alleen als dat éçht noodzakelijk is
- je zorgt voor minimaal tot geen contact met de narcist, denk aan blokkeren op social media, mail, whatsapp
- je vermindert of verbreekt contact met degenen van wie je het vermoeden hebt dat zij nog banden hebben met de narcist; zij zullen worden ingezet om informatie over jou in te winnen (handlangers/fanclub) of ze zich ervan bewust zijn of niet
- je reageert zakelijk, dat wil zeggen zonder emotie
- je let erop dat je niet "hapt", of het nu positief (verleiding) of negatief (uitlokken reactie) is
- je leert observeren wanneer je je ongemakkelijk voelt als je met hen in gezelschap bent: probeer de ander te bekijken alsof je naar een film kijkt; er zal een moment komen dat je in je hoofd zodanig afstand kunt nemen dat de aanwezigheid van de ander je amper nog raakt.
OP JE WERK (aanvullend)
- maak er een gewoonte van om gebeurtenissen, telefoontjes en berichten/appjes voor jezelf vast te leggen in een soort logboek; vergeet niet datum en tijd erbij te zetten; op deze manier heb je alle informatie gewoon tot je beschikking en je hoeft niets te onthouden
- bewaar e-mails en berichten/appjes met een negatieve of belastende ondertoon op je pc, zet ze in een aparte map met een onopvallende naam
- laat afspraken met/toezeggingen van je narcistische leidinggevende zwart op wit zetten of doe het desnoods zelf en laat de ander ondertekenen, lukt dat niet, dan is per mail laten bevestigen een goede tweede optie.
Tip: stuur alles door naar je privé e-mailadres
Deze aanvullende punten geven iets meer rust in je hoofd. Zo kunnen hopelijk voorkomen dat je continu bent afgeleid van je werk en beter kunt functioneren. En mochten zaken uit de hand dreigen te lopen dan heb je iets heel stevigs in handen: om een uitgebreid verslag met bewijzen kan een werkgever/bedrijfsarts niet zomaar heen!
Als het om contact met collega's gaat, bedenk dan dat je je natuurlijk wel collegiaal moet opstellen. Je wilt voorkomen dat jou plichtsverzuim wordt verweten. Dus onderneem de noodzakelijke acties en blijf correct in je optreden.
De kans is natuurlijk groot dat je hierover wordt aangevallen, want je neemt de ander de controle uit handen. Woede-uitbarstingen zullen volgen, sneue toneelstukjes of andere trucs en spartelingen. Met een aantal van deze "wapens" zul je het best heel moeilijk hebben, omdat het zó in tegenspraak is met wie je bent. En het zal je waarschijnlijk ook niet in één keer lukken om het tij te keren. Maar geloof me, oefening baart kunst. Dus hou je hieraan vast: de aanhouder wint! En jij kunt dit, zeker weten. Je hebt jezelf al bewezen door je zo lang in zeer kwalijke omstandigheden staande te houden! Dit is je stimulans om door te zetten. Ik verzeker je dat het goed voelt!
Waarschuwing: als je te maken hebt met een narcist die lichamelijk agressief is, zullen deze aanwijzingen groot gevaar kunnen opleveren. Inschakeling van een hulpverlener kan van levensbelang zijn!
Loslaten: ruimte maken

- Verwerken
Om te kunnen verwerken wat er allemaal is gebeurd is schrijven een goed hulpmiddel. Schrijf wat je hebt meegemaakt en wat je daarbij hebt gevoeld en gedacht. Dit creëert overzicht en helpt je de dynamiek en het ingesleten patroon tussen jou en de narcist onder ogen zien, je zult ervaren dat het geen gezonde relatie of verstandhouding was, dat het niet om liefde ging, dat je bent misbruikt en dat je nooit veranderingen teweeg had kunnen brengen aan de ander, en het aller belangrijkste: dat het niet aan jou lag, ook al is je dat misschien herhaaldelijk verteld. Dat wat uit je hoofd is, neemt minder ruimte in in je denken. Je maakt dus ruimte in je hoofd door alle gebeurtenissen en de gevoelens daarover een plekje te geven op het papier of je pc.
Je kunt het papier vervolgens verscheuren of ritueel verbranden of het bestand op je pc wissen om het volledig los en achter je te laten. Ook kan je er voor kiezen om het juist te bewaren zodat je er nog eens naar terug kan gaan als je bevestiging nodig hebt van hoe ongezond de situatie was als de narcist weer aan je trekt en of als je eens terug wil kijken om te zien hoe ver je bent gekomen. Voel wat goed voelt voor jou. - Focus op jezelf
Ga op onderzoek uit wat jij fijn, leuk of interessant vindt. Vaak ben je zo afgestemd geweest op de ander dat je het contact daarmee verloren bent. Misschien vind je het leuk om te ontdekken wat de afdeling spiritualiteit in een boekwinkel te bieden heeft. Maar ook een leuke hobby beginnen, schrijven, meditatie, qigong of gewoon wandelen in de natuur kunnen wonderen doen. Ga daar vervolgens mee aan aan de slag; plan zulke momenten in in je dag/week zodat het er niet bij in schiet. Elke minuut die jij in jezelf investeert en jezelf de hoogste prioriteit geeft is een stap naar heling. - Wees geduldig
Je ondergaat een rouwproces; je bent iemand verloren, je bent jezelf kwijtgeraakt en het vertrouwen in jezelf en andere mensen verloren; verwacht dan ook niet dat je binnen een bepaalde tijd klaar bent, want herstel kost tijd; je zult merken dat het emotioneel op en neer gaat en dat forceren niets doet (behalve teleurstelling veroorzaken).
Hierin is het dus belangrijk dat jij mild naar jezelf kijkt. Het hoeft niet in één keer allemaal te lukken. Geef jezelf eens een compliment voor wat er al wél goed gaat.
Veerkracht

Je mag beseffen dat je enorm veerkrachtig bent! Ondanks alles hees je jezelf telkens weer overeind en ging je er weer tegenaan. Omdat je geen andere keus had dan door te gaan, om welke reden dan ook. En nu je meer inzicht hebt, ga je dat opnieuw doen, maar deze keer voor jezelf en misschien voor je kids! Of je nu in de relatie blijft of vertrekt... Mogelijk heb je na het lezen van de informatie op mijn website het gevoel dat wat je hebt meegemaakt toch ergens goed voor moet zijn (geweest).
Je bent misschien op een punt aangekomen dat je, als je terugkijkt, kunt erkennen dat je niet alleen "getekend" bent, maar dat het je tegelijkertijd ook iets heeft gebracht. En dat je met dat laatste aan de slag kunt. Je mag zien wie je werkelijk bent en begrijpen dat je van daaruit mag groeien. Door je veerkracht te gebruiken kun je langzaam maar zeker jezelf ontstijgen en - misschien langzaam, maar zeker - de mooiste versie van jezelf worden. Jouw groeiproces is eindeloos en zal anderen inspireren.